Nhận lời mời của Thủ tướng Shinzo Abe, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã chính thức bay tới Tokyo vào thứ Bảy vừa qua, trở thành nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên gặp Nhật hoàng mới lên ngôi Naruhito. Danh dự này đã kết thúc một cách hoàn hảo chiến dịch “lấy lòng” Trump của Thủ tướng Abe, để có thể phát triển một mối quan hệ cá nhân gần gũi với vị nguyên thủ nổi tiếng đồng bóng này, tiếp nối việc đề cử ông Trump cho Giải thưởng Nobel Hòa bình hay tặng cho ông một bộ gậy đánh bạc mạ vàng.
Những hành động màu mè như vậy luôn có lý do của nó, và ông Abe không tự nhiên lại bỏ thời gian ra để cố gắng tạo ra một mối giao hảo tốt đẹp với Trump như vậy. Nhật Bản tạo nên một quan hệ đồng minh với Hoa Kỳ để đảm bảo an ninh quốc gia, cho dù Trung Quốc, quốc gia đang phải chịu nhiều biện pháp trừng phạt từ Mỹ lại chính là đối tác thương mại lớn nhất của Nhật hiện tại. Tuy nhiên, Hoa Kỳ vẫn là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Nhật Bản, vậy nên, 2 ông lớn đang đối đầu nhau trong một cuộc chiến căng thẳng, Hoa Kỳ và Trung Quốc, kỳ lạ thay lại là mối quan hệ song phương mà Nhật Bản đều không thể đánh mất.
Tất nhiên, cho dù có vẻ thân thiết, chính quyền của Donald Trump vẫn đưa ra những thách thức độc đáo dành cho phía Nhà Xanh. Không chỉ áp thuế nhôm thép đối với Nhật Bản vào năm ngoái mà Nhà Trắng còn yêu cầu phía Tokyo phải tiến hành đàm phán thương mại song phương để tránh việc bị áp những mức thuế quan có thể gây thiệt hại hơn nữa cho việc xuất khẩu oto và các mặt hàng xuất khẩu khác.
Tuy nhiên, có vẻ như chính trị gia người Mỹ lại không đánh giá cao về tầm quan trọng của mối liên minh Nhật Bản – Hoa Kỳ. Những tuyên bố của ông Trump về NATO và các đối tác liên minh khác cho thấy một tầm nhìn về một thế giới chỉ đơn thuần là những sự giao dịch, và chẳng mảy may quan tâm đến sự tinh tế của những mối liên minh ngoại giao. Một cuộc chiến thương mại hay chỉ đơn giản là một sự rạn nứt giữa 2 nhà lãnh đạo có thể dễ dàng gây ra nguy hiểm cho một mối quan hệ liên minh và Nhật Bản đang phụ thuộc vào để có thể ngăn chặn được các mối đe dọa từ Trung Quốc hay Triều Tiên.
Chắc hẳn rất nhiều người tò mò về mối quan hệ Abe – Trump. Một người là con trai của một cựu bộ trưởng bộ ngoại giao và người còn lại là cháu trai của một cựu thủ tướng, cũng là một nhà kinh doanh, một tỷ phú máu mặt, đã tạo nên một cặp đôi chính trị kỳ lạ. Nhiều người khẳng định rằng mối quan hệ giữa Abe và Trump là có thật, và không có quá nhiều các nhà lãnh đạo trên thế giới khác mà Tổng thống Mỹ có thể gọi điện và xin lời khuyên một cách thường xuyên như ông Abe. Thậm chí còn có cả những dấu hiệu cho thấy tấm lòng của Thủ tướng Nhật Bản đã được đền đáp, khi chính quyền Hoa Kỳ đã áp dụng biện pháp “Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở như là chính sách chủ chốt của mình tại châu Á, trong khi tầm nhìn chiến lược này được chính thủ tướng Nhật Bản vạch ra đầu tiên.
Dù là thật hay giả, mối quan hệ Abe – Trump cho đến nay vẫn cho thấy những dấu hiệu tích cực, với những nỗ lực từ thủ tướng Nhật. Bài kiểm tra thật sự cho mối quan hệ giữa hai nhà chính trị gia sẽ chính là cuộc đàm phán song phương sắp tới. Cuộc khủng hoảng gần đây trong các cuộc đàm phán thương mại Hoa Kỳ – Trung Quốc cho thấy rằng vị Tổng thống Mỹ có thể sẽ không sẵn lòng để thiết lập nên một điều gì đó mang tính biểu tượng và nguy cơ về chiến tranh thương mại có thể sẽ nổ ra nếu như ông không đạt được những sự nhượng bộ mà mình muốn.
Nếu các cuộc đàm phán giữa Nhật Bản và Hoa Kỳ không tìm được tiếng nói chung, và Hoa Kỳ sẽ áp đặt mức thuế quan Super 232 đối với mặt hàng oto của Nhật Bản, nó sẽ là một mối đe dọa lớn đối với huyết mạch nền kinh tế Nhật Bản. Và nếu như Trump sử dụng liên minh song phương này như là một con bài để mặc cả cho các cuộc đàm phán và đạt được những yêu cầu của mình bằng cách gây áp lực lên tương lai của mối quan hệ giữa hai nước, nếu như Tokyo không chấp thuận, lợi ích an ninh của Nhật Bản có thể sẽ bị tổn hại nghiêm trọng.
